Hibe Programı Hakkında

Avrupa Birliği Konseyinin 1085/2006 no’lu tüzüğü, aday ve potansiyel aday ülkeler için katılım öncesi yardım aracının (ipa) yasal temelini oluşturmaktadır. ipa’nın ana hedefi, aday ülkelere, avrupa’ya entegrasyon önündeki engellerle mücadele etmeleri ve ab üyeliği için hazırlanan kopenhag kriterlerini yerine getirmeleri için gerekli reformları yapmaları konusunda yardım etmektir. bu kapsamda İnsan kaynaklarının geliştirilmesi, ipa’nın ana bileşenlerinden biridir. avrupa komisyonu tarafından aralık 2007’de onaylanan İnsan kaynaklarının geliştirilmesi operasyonel programı (İkg op), insan kaynaklarının geliştirilmesi konusunda ipa fonlarından yardım almak için programlama esaslarını belirlemiştir. İkg op’nin genel hedefi, “daha çok/daha iyi işler ve daha fazla sosyal uyum ile birlikte sürdürülebilir ekonomik kalkınmayı sağlayabilecek bilgi-temelli ekonomiye geçişi desteklemek”tir. İkg op’nin dört öncelik ekseni vardır. bunlar; istihdam, eğitim, yaşam boyu öğrenmenin desteklenmesi yoluyla uyum yeteneğinin arttırılması ve sosyal içermedir.

avrupa birliği’nin katılım öncesi mali yardım aracı (ipa) çerçevesinde, kadın İstihdamının desteklenmesi hibe programı, İnsan kaynaklarının geliştirilmesi operasyonel programının (İkg op) bir parçasını oluşturmaktadır.

Türk işgücü piyasasının ana özelliği işgücü piyasasına katılımın ve istihdamın düşük seviyede olmasıdır. 2007 hanehalkı İşgücü anketine göre, genel işgücüne katılım oranı %47,8, istihdam oranı ise % 43,1’ dir. yetişkin türk nüfusunun sadece %43,1’i kayıtlı bir işte istihdam edilmektedir. (kaynak: hanehalkı İşgücü anketi 2007).  buna karşılık, ab’ye üye 25 ülkenin (ab-25) ortalama istihdam oranı %65,8’dir ve 2000 yılında lizbon’da toplanan avrupa konseyi kararları uyarınca 2010 yılında %70’e ulaşması hedeflenmektedir.

Türkiye’deki istihdam oranının çok düşük olmasının temel nedenleri;  tarım sektöründeki yoğun istihdam azalması ile birlikte çalışma çağındaki kişilerin nüfusundaki keskin artış, çalışma çağında yeni kişilerin yetişmesi ve ekonominin istihdam yaratma kapasitesinin düşük olmasıdır (özellikle ülkenin doğu kesiminde). 1980’den beri çalışma çağı nüfusu 24 milyona ulaşmıştır ancak sadece 6 milyon iş yaratılabilmiştir.

Kadın İstihdamı

Kadınların işgücü piyasasına katılımları ve kadın istihdamı türk işgücü piyasası için kilit sorunlardır. 2007 hanehalkı İşgücü anketine gore kadınların işgücüne katılım oranı sadece %24,8 ve kadın istihdam oranı %22,2’dir. bu rakamlar %58,6 kadın istihdam oranına sahip ab ile kıyaslandığında dikkate değer farklılıkları ortaya koymaktadır.  

Kadınların istihdam edilebilirliklerinin yetersizliğinin ana nedenleri; beceri ve mesleki nitelik eksikliği; toplumun, kadınlara çocuk ve yaşlı bakımı sorumlulukları yükleyen geleneksel cinsiyet rolleri ve özellikle toplumun fakir bölgelerindeki ataerkil aile yapısıdır. kadınların istihdam edilebilirliklerini etkileyen diğer bir neden ise eğitime katılım düzeylerinin düşük olmasıdır.

Bahsi geçen konularla baş edebilmek için, bu hibe programı; nuts ii bölgelerinde, yerel ihtiyaçlara uygun olarak kadınların işgücü piyasasına katılımına mâni olan sosyo-kültürel engelleri aşmak, istihdama erişimlerini desteklemek ve eğitim vermek yoluyla, kadınların istihdam edilebilirliklerini artırmayı amaçlamaktadır. ek olarak, bu hibe kadın girişimciliğini desteklemeyi hedeflemektedir. 

Bu hibe programı, desteğin odaklanması ve bölgesel farklılıkların ortadan kaldırılması amacıyla, ipa İnsan kaynaklarının geliştirilmesi operasyonel programı (İkg op)  doğrultusunda,  türkiye’de ortalama kişi başına düşen gsyİh’nın %75’inden az olan 12 nuts bölgesinde uygulanmaktadır.

Bu hibe programının kurumsal çerçevesi aşağıda yer aldığı şekildedir:

  • İşkur (türkiye İş kurumu genel müdürlüğü) türk hükümeti adına hibe programının teknik olarak izlenmesi ve uygulanmasından sorumludur.
  • Çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı (çsgb) program otoritesi’dir (po). çsgb genel olarak İkg op’nin uygulanmasından sorumludur. hibe programının uygulanmasının izlenmesinde İşkur ve mfİb ile işbirliği yapar. çsgb, operasyon yararlanıcısının, hibe projelerini, masa başında ve yerinde kontrol etmesini sağlar, hibe projelerinin izleme ve değerlendirmesi için gerekli ekiplerin kurulması aşamasına katılım gösterir, bilgilendirme ve tanıtım faaliyetleri ve aynı zamanda eğtimler aracılığı ile hibe programının uygulanmasına destek olur, her bir uygun nuts –ii bölgesi altında kurulmuş merkezi ve bölgesel hibe İzleme ve teknik destek ekiplerini koordine eder.  
  • merkezi finans ve İhale birimi (mfİb), bu belgede adı geçen sözleşme makamıdır. mfİb tekliflerin ihale edilmesi, , sözleşmeye bağlanması, idari ve mali prosedürlerin yürütülmesi ve projelere ödemelerin yapılmasından sorumlu olacaktır.

Programin hedefleri ve Öncelikli Konular 

Bu hibe çağrısının genel hedefi, program kapsamındaki nuts ii bölgelerindeki büyüme merkezleri ve artalanlarında kadınların istihdam edilebilirliklerini arttırmak amacıyla,  etkili aktif işgücü piyasası tedbirleri geliştirme ve tedbirlerin uygulanma kapasitesini arttırmaktır.

bu hedefe aşağıdaki öncelikleri amaçlayan çeşitli projeler ile ulaşılması beklenmektedir:

kadınların istihdam edilebilirliğini arttırmak 

kadın girişimciliğini desteklemek

kadınların işgücü piyasasına katılımları önündeki kültürel ve diğer engelleri azaltmak

bu hibe programı, birbirini tamamlayıcı yerel paydaşlar arasında sürdürülebilir işbirliği oluşturmak amacıyla ortaklık temelli bir yaklaşımla uygulancaktır.

hedef gruplar: 

bakım sorumlulukları nedeniyle uzun süre işsiz kalmış kadınlar

daha once tarım sektöründe çalışmış olan kadınları da içerecek şekilde

kentsel alanlarda yaşayan, işsiz ve işgücüne dahil olmayan kadınlar

hibe programından faydalanan hedef grubun orta vadede en az %35’inin istihdam edilmesi, en az %30’unun ise girişimci olması beklenmektedir.

katılımcıların proje faaliyetlerine katılımlarından önce İşkur’a kayıt yaptırmaları ön koşuldur.